LÃO QUAN THẢO
LÃO QUAN THẢO
Cây lão quan thảo là dược liệu hay được dùng để chữa thấp khớp, đau thần kinh, tay chân tê mỏi. Ngoài ra, người ta cũng lấy lá cây đun nước ngâm tắm hoặc dùng lá làm thuốc điều kinh.
Tại một số nước phương Tây, lá cây lão quan thảo được dùng làm thuốc điều trị một số chứng bệnh như: điều kinh, thuốc ngừa thai, sát khuẩn, thậm chí trị thấp khớp. Tình dầu được dùng trong công nghiệp thuốc xoa bóp và ngành công nghiệp nước hoa.
Tên khoa học và tên khác: Geranium nepalense Sweet – họ Geraniaceae (Mỏ hạc); có tên khác là Thạch nam
Phân bố: Cây mọc hoang dại và được phân bố ở một số vùng núi cao phía Bắc nước ta.
Là cây thảo ưa mát, ưa ẩm hoặc có khi hơi ưa bóng râm, cây thích hợp với vùng có khí hậu mát quanh năm.
Cây thường mọc từng bụi ở vùng núi đá vôi, gần bờ suối hoặc trên các nương rẫy mới khai hoang. Độ cao trung bình từ 1300m đến 1600m.
Đặc điểm thực vật
Là loại cây ưa ẩm, ưa ánh sáng hoặc chịu bóng râm, thích hợp với những vùng có khí hậu ôn đới quanh năm. Thân hơi chữ nhật, lúc đầu mọc thẳng, sau đứng thẳng, có nhiều nhánh, phủ lông trắng mềm. Lá mọc đối nhau, mép có những đường lông xù, gốc hình trái tim, đầu nhọn, hai bên có ít lông ngắn mềm, mặt trên màu xanh đậm, mặt dưới nhạt, có lông. không rõ ràng và được kết hợp với màu nâu sẫm; Cuống lá dài 6-11 phân; Các lá ở gần đỉnh có cuống ngắn hoặc không cuống.
Cụm hoa phát triển ở nách lá, thường có hai hoa; hoa màu hồng nhạt, có đài năm, mặt ngoài có lông; Hoa năm cánh, đầu dẹt, hơi lồi; nhị hoa 10, được sắp xếp thành hai cột.
Quả có hình cầu và có mỏ dài, có lông. Khi chín vỡ thành 5 phần riêng biệt, phần dưới cuộn tròn, hạt hình cầu, nhẵn, màu nâu sẫm.
Cây lão quan thảo hàng năm ra hoa, quả. Khi chín, quả sẽ tách thành hai phần để hạt thoát ra ngoài. Cây con được gieo từ hạt bắt đầu từ giữa tháng 3 đến đầu tháng 5. Cây lão quan thảo già có hiện tượng giảm dần vào mùa đông, tiếp theo là đợt sinh trưởng thứ hai vào mùa xuân năm sau.
Thu hái và chế biến
Bộ phận dùng làm thuốc là cả cây.
Hái vào khoảng tháng 6 – 7, khi cây có ra hoa. Rửa sạch, nhặt bỏ rễ và lá, phơi hay sấy khô rồi sử dụng dần.
Thành phần hóa học
Lão quan thảo chứa các acid amin, amino – alcol, terpen, các nhóm chất phytosterol, carotenoid, flavonoid, tannin và đường tự do.
Tác dụng dược lý
Tinh dầu lão quan thảo gây co giật và liệt hô hấp ở động vật Người ta cũng đã có một vài người bị ngộ độc bởi tinh dầu với biểu hiện buồn nôn, đi ngoài lỏng, viêm dạ dày, ỉa đái liên tục, có co giật và tử vong.
Công dụng Theo Đông y
Tính vị: Vị đắng, cay, tính bình.
Công dụng: Khử phong, hoạt huyết, thanh nhiệt, giải độc.
Chủ trị: Dùng chữa đau phong thấp, chân tay tê dại, viêm ruột, kiết lỵ, ung nhọt.
Với nhiều tác dụng hữu ích của cây lão quan thảo nên có nhiều sản phẩm trên thị trường bào chế từ bài thuốc có thành phần là vị thuốc lão quan thảo này. Trong đó sản phẩm có công hiệu tốt, được nhiều người quan tâm là VÂN NAM BẠCH DƯỢC. Thông tin chi tiết sản phẩm xem tại đây.
